Minik TEMA Çocukların Doğa Yoksunluğuna Son Veriyor

Minik TEMA Çocukların Doğa Yoksunluğuna Son Veriyor Örgün eğitimde çevre/doğa eğitimine fırsat veren Minik TEMA Doğa Eğitim Programı2012-2013 eğitim-öğretim yılında İstanbul'daki 500 okulda, 1.142 sınıfta, 29.800 çocuğa ulaştı Minik TEMA eğitmenleri tarafından yapılan değerlendirmeler;Minik TEMA'ların çevre farkındalıklarının en az % 90 arttığını gösterdi.

Türkiye'de bu ölçekte ilk defa yaptırılan Doğa Çocuk İlişkisi Araştırması'na göre okul öncesi çocukların % 91'i yaşadığı yerlerde hayvanlar ve bitkiler daha fazla olsaydı daha mutlu olacağını belirtirken, 7-17 yaş grubunun %76'sı doğaya ve doğada yaşayan canlılara karşı sorumluluk hissediyor.

TEMA Vakfı tarafından Milli Eğitim Bakanlığı ve Türkiye Okul Öncesi Eğitimini Geliştirme Derneği işbirliğinde yürütülen Minik TEMA Eğitim Programı; 2012- 2013 eğitim-öğretim döneminde İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından desteklenerek İstanbul'daki 500 okulda hayata geçti.

Minik TEMA İstanbul Projesi kapsamındaki kazanımlar TEMA Vakfı Genel Müdürü M. Serdar Sarıgül'ün katılımıyla gerçekleşen basın toplantısında paylaşıldı. Dünya ve Türkiye literatüründe doğa çocuk ilişkisine yönelik çıktıların aktarılmasının ardından, Türkiye'de bu ölçekte ilk defa TEMA Vakfı tarafından gerçekleştirilen Doğa Çocuk İlişkisi Araştırması'na ait sonuçlar açıklandı.

2012-2013 eğitim-öğretim yılında Türkiye genelinde 69 bin çocuğa ulaşan programın çıkış noktasını “Kutulanmış Çocuklar” olarak tanımlanan ve “Doğa Yoksunluğu” çeken büyükşehir çocuklarının, doğayla temas eden çocuklar haline gelmesi oluşturdu.

Minik TEMA İstanbul Eğitim Programı kapsamında hedeflenen 15 kazanım; programın etki ve verimliliğinin ölçülebilmesi ve çocuklardaki gelişmelerin takip edilebilmesi için eğitim öncesi ve eğitim sonrası olmak üzere öğretmenler tarafından değerlendirildi. Eğitimden sonra her bir kazanım bazında öğrencilerin çevreyle ilgili farkındalık oranlarının en az %90'a çıktığı görüldü. Bazı kazanımlarda bu oran %98'e yükseldi.

Öğretmenler; Minik TEMA Programı'na katılan öğrencilerin yaratıcılıklarının geliştiğini, neden-sonuç ilişkisi kurduğunu, farkındalıklarının arttığını, heyecan duyduğunu, nesnelere karşı daha dikkatli olduğunu, eğlendiğini, merak ettiğini, ilgilendiğini, doğaya karşı duyarlı olduğunu, ilgilendiğini, doğaya karşı duyarlı olduğunu, empati kurma becerisinin geliştiğini belirtti. 

Doğa Çocuk İlişkisi Araştırması; Doğa çocuklar için bir ihtiyaç!

TEMA Vakfı'nın İSTKA desteğiyle 2.500 çocukla gerçekleştirdiği Doğa Çocuk İlişkisi Araştırması okul öncesi ve ilkokul - ortaokul- lise yaş grupları olmak üzere iki ayrı araştırma olarak yapıldı. Araştırma; doğanın çocuklar için bir ihtiyaç ve çok iyi bir öğrenme ve gelişme ortamı olduğunu ortaya koydu.

Doğa Çocuk İlişkisi Araştırması Genel Bulgular

Çocuklar boş zamanlarında en çok televizyon izliyor.

· Bahçede oynayan, doğayla ilişkisi olan çocukların çoğu ise bilgisayar oynamıyor, internete girmiyor.

· Erken yaşta doğa eğitimi almış çocuklar büyüdüklerinde doğa dostu, çözüm odaklı ve kendine güvenen bireyler oluyor.

· Çocuklar en çok bahçede mutlu oluyor ve okullarında en çok bahçe görmek istiyor.

· Çocuklar yaşam tarzları ile doğa sorunları arasındaki ilişkiyi kuramıyor.

· Annenin ilgisi ve eğitim düzeyi arttıkça çocukların doğayı koruma isteği ve farkındalığı artıyor.

· Hem evinin bahçesi hem de evinin yakınlarında bahçe bulunan çocukların; %73'ü bahçede oyun oynuyor.

· Evlerine yakın bahçe bulunmayan çocukların, %57'si bahçede oynamıyor, %40'ı doğa yürüyüşü yapmıyor.

· Bahçede oyun oynayanların % 81'i boş zamanlarında internete girmiyor.

Okul Öncesi Çocuklar Özelinde Yapılan Araştırma Sonuçları

· %69'u boş zamanlarında en çok televizyon izliyor.

· %62,7'si kendini bahçede-doğada daha mutlu hissediyor.· %78,6'sı yakınlarında bahçe olmasını talep ediyor.

· %77'si toprakla oynamayı seviyor.

· Bahçede oyun oynayanların % 81'i boş zamanlarında internete girmiyor.

· %91'i yaşadığı yerlerde hayvanlar ve bitkiler daha fazla olsaydı daha mutlu olacağını belirtiyor.

İlkokul – Ortaokul ve Lise Yaş Grubu Özelinde Yapılan Araştırma Sonuçları

· %66,7'si boş zamanlarında en çok televizyon izliyor.

· %72'si yaşadığı yerlerde hayvanlar ve bitkiler daha fazla olsaydı daha mutlu olacağını belirtiyor.

· %76'sı doğaya ve doğada yaşayan canlılara karşı sorumluluk hissediyor.

· Annenin ilgisi ve eğitim düzeyi arttıkça çocukların doğaya olan ilgisi artıyor.

· %62'si sosyal medya kullanıyor.

· Bilgisayar başında oynayan öğrenciler bahçelerden, doğadan uzaklaşıyor.

Editöre Notlar:Minik TEMA Hakkında:2010 yılında hayata geçen, okul öncesi ve ilkokul çocuklarına yönelik hazırlanan Minik TEMA Eğitim Programı çocukların doğada geçirdikleri zamanı artırmak ve ekolojik okuryazar bireyler olarak yetişmelerini sağlamak amacıyla geliştirildi.Program ile çocukların çevre, doğa, toprak, su, hava ve sürdürülebilir yaşam gibi konularda farkındalık oluşturarak olumlu tutum geliştirmeleri hedeflendi. Eğitim sırasında elde edilen kazanımlarla çocukların etik davranma, bilinçli tüketici olma, kaynakları etkili kullanma, sorumluluk, işbirliği ve takım çalışması konularında gerekli bilgi, beceri ve tutumlara sahip olmaları amaçlandı. Bilim insanları tarafından hazırlanan eğitim programı kapsamında çocukların yaş gruplarına göre 42 farklı etkinlik oluşturuldu. Yaşam boyu öğrenme yaklaşımı gereği etkinliklerin uygulamalarına aile katılımları da sağlandı.“İçeride Çocuk Kalmasın” ve “Toprak Dersem Çık” sloganlarından hareketle şekillenen etkinlikler çocukların mümkün olduğunca doğayla iç içe olmalarına olanak sağlayacak şekilde tasarlandı. Eğitim sürecini desteklemek amacıyla “Hafıza Oyunu”, “Gözlem Kutusu” ve “Meşe Ağacı Arkadaşım Olur Musun?” materyalleri oluşturuldu.Bulutları Gözlemleyelim, Atık Kağıttım Hamur Oldum, Ektim Bir Kere Yedim Bin Kere, Doğadan Topluyorum Müzik Yapıyorum, Solucan Çiftliği, Ağacına Sarıl, Toprakla Resim Yapalım gibi etkinlikler çocukların en çok ilgi gösterdiği etkinlikler olarak sıralandı.Minik TEMA Programı desteklendikçe, Türkiye çapında daha da yaygınlaştırılarak çocukları doğa ile bir araya getirecektir. Daha fazla bilgi için:

http://miniktema.tema.org.tr/

Türkiye ve Dünya Literatür Taraması Sonuçları;

Minik TEMA İstanbul Projesi kapsamında TEMA Vakfı tarafından yaptırılan Türkiye ve Dünya Literatür Taraması kapsamında çocuk ve doğa ilişkisine yönelik 19'u uluslararası, toplam 37 kaynak derinlemesine incelendi.

· Araştırmalar doğanın çocuklar için bir ihtiyaç olduğuna, çok iyi bir öğrenme ve gelişme ortamı olduğuna işaret ediyor.

· Araştırmalar çocukların doğa ile ilişkisi ne kadar erken yaşta başlar ve sürekli olursa çocukların gelişiminin o denli güçlü olduğunu yansıtıyor.

· Erken yaşa yönelik çevre eğitiminin çocukların çevreye karşı tutum ve davranışlarını olumlu şekilde değiştirdiği, gelecekte doğa dostu bakış açısına sahip olmalarını sağladığı, doğayla olan ilişkilerini güçlendirdiğini ortaya koyuyor.

· Çocukların çevreye yönelik pozitif tutumlarının gelişmesinde ailelerinin çevreyle ilgili aktivitelere katılmaları önemli rol oynuyor.

· Öğretmenlerin çevreye duyarlı davranışlarıyla model olmaları ve medyanın çevreyle ilgili eğitici programlar yapması konu açısından önem kazanıyor.

· Çevre eğitimi çocukların çevre ile kurdukları ilişkide belirleyici bir rol oynuyor.

· Öğretmenlerin %65'i okul öncesi programında öğretilen fen ve doğa ile ilgili konuların, çocukların günlük yaşantılarında karşılaştıkları olay ve problemleri destekler nitelikte olduğunu belirtiyor.

· Çocukların meraklılık, açık fikirlilik ve kuşkuculuk gibi bilimsel tutumlar kazanmalarını desteklediğini ifade ediyor.