Kaçkar Dağları Projesi, Boz Ayı-İnsan Çatışmasına Çözüm Getirdi

“Kaçkar Dağları Proje Ekibi, Artvin Yusufeli’nde bir boz ayıya izleme cihazı taktı. Kavgada kulağının bir parçasını kaybettiği için “Kesikkulak” adı verilen boz ayı, 3 yıl boyunca izlenerek, ayıların yaşam alanları ve alışkanlıkları, insan yerleşimlerine hangi durumlarda yaklaştıkları, kış uykusuna yatma ve kalkma zamanları tespit edilecek.Türkiye’nin en büyük memeli hayvanı olan boz ayılar (Ursus arctos) Doğu Karadeniz’de hala varlığını sürdürüyor. Ancak boz ayılar, yaşam alanlarının daralması nedeniyle her geçen gün insanlarla daha çok çatışmaya giriyor. Dünya genelinde ayılar, insanların en fazla 100 km yakınında yaşarken, Artvin Yusufeli’nde bu ortalama 15 km’ye kadar inebiliyor. Bu yakınlığa rağmen Yusufeli’nde yaşayan boz ayılar dünyadaki türdeşlerine göre çok daha uysal. Yaşadıkları alanda yiyecek bulmaları zorlaştıkça, tarla, bağ, bahçe ve arılıklara giren boz ayılar, bölge halkı için önemli bir sorun.AB desteği ile 2007 yılından bu yana Artvin Yusufeli’nde uygulanan Kaçkar Dağları Projesi, bölgede boz ayı insan çatışmasına barışçıl bir çözüm getirdi. Proje kapsamında boz ayıların zarar verdiği tespit edilen bazı bahçelere örnek olarak elektroşoklu tel çit gerildi. Güneş enerjisi ile çalışan tel çitler, tele değen ayılara çok düşük voltajda elektrik vererek caydırıcı bir rol üstleniyor. Böylece insanlar ve boz ayılar birbirlerine zarar vermiyorlar. Ayrıca bölgede yoğun olarak yapılan arıcılık faaliyetleri kapsamında boz ayıların tırmanamayacağı 3 metre yükseklikte kovanların konulduğu demirden arı platformları da bu barışın sağlanmasında önemli bir rol üsteniyor.Avrupa Birliği tarafından desteklenen Kaçkar Dağları Sürdürülebilir Orman Kullanımı ve Koruma Projesi, 2007 yılından bu yana Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı(TEMA) liderliğinde, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Doğa Koruma Merkezi (DKM) ve Artvin Kültür ve Yardımlaşma Derneği (AKYD) yürütücü ortakları ile Orman Genel Müdürlüğü (OGM) ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) ile birlikte yürütülüyor. Projenin Yaban Hayatı faaliyetleri ODTÜ tarafından uygulanıyor.Boz ayı, adından çok söz edilmesine karşın hakkında henüz çok az bilgi bulunan ve yasalarla koruma altına alınmış bir yaban hayvanıdır. Ancak son zamanlarda, özellikle Artvin ilinde artış gösteren insan-ayı karşılaşmaları, çalışmaların insan ve ayı arasındaki çatışmanın doğası ve dağılımı üzerine odaklanmasına yol açmıştır. Proje çerçevesinde boz ayı insan çatışmasının azaltılmasına yönelik bir diğer önemli çalışma da boz ayıların radyo vericili telemetri ile izlenerek ekolojilerinin ve insanlarla karşılaştıkları noktaların tespit edilmesidir. Proje kapsamında uyutularak yakalanan ve ekipçe “Kesikkulak” adı verilen boz ayıya izleme cihazı takılmıştır.Üç yıl boyunca sürdürülecek izleme çalışmalarının sonunda, ayıların yaşam alanları ve alışkanlıkları, insan yerleşimlerine hangi durumlarda yaklaştıkları, kış uykusuna yatma ve kalkma zamanları tespit edilecektir. Çatışmanın temel nedenlerinin belirlenmesinden sonra, insan kaynaklı ayı ölümlerini ve mevcut çatışmayı azaltmak için hazırlanacak olan bilgilendirme broşürleri köylülere dağıtılarak, ayıyla karşılaşıldığında neler yapılması gerektiği hakkında bilgiler verilecektir. Özellikle ilköğretim çağındaki çocukların bilgilendirilmesine devam edilecektir. Proje kapsamında çıkan sonuçlar ile oluşturulacak olan yönetim planı sayesinde Artvin ilinde boz ayı koruma eylem planı oluşturulması hedeflenmektedir.PROJE ORTAKLARIAvrupa Birliği - TEMA VakfıOrta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)Doğa Koruma Merkezi (DKM)Artvin Kültür ve Yardımlaşma Derneği (AKYD) Orman Genel Müdürlüğü (OGM)Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) Saygılarımızla;Toprağına Sahip Çık !TEMA Vakfı